Sudan’da iç savaşın başlangıcından bu yana, Port Sudan stratejik ve siyasi açıdan ülkenin ilk savunma hattı ve fiili başkenti konumunda. Geçici hükümetin merkezi haline gelen şehir, hem lojistik hem de insani gündemin merkezine oturdu.
Ancak çatışmalar ve bölgesel koşullar, bu alanı fragil ve insani olarak kritik bir tehdit kaynağı hâline getirdi:
Drone ve Hava Saldırıları: Mayıs 2025’te RSF (Hızlı Destek Güçleri), Kassala ve Port Sudan’daki kritik altyapıları hedef aldı. Osman Digna Hava Üssü, akaryakıt depoları ve sivil tesisler zarar gördü; hava trafiği aksadı.
Acil Durum İhlalleri: BM İnsan Hakları uzmanı Radhouane Nouicer, Port Sudan ziyareti sonrası “sivil hak ihlalleri, zorla yerinden edilme, keyfi tutuklamalar ve cinsel şiddet” gibi endişe verici olayların görüldüğünü bildirdi.
İnsanî Kriz ve Açlık: Yüz binlerce çocuk, salgın hastalıklar (kolera gibi), gıda ve su kıtlığıyla karşı karşıya. UNICEF, fon kesintilerinin etkisiyle “geri dönüşü olmayan zararlar” uyarısı yaptı. BM kaynaklarına göre yardım planlarının sadece %23’ü finanse edilebildi.
RSF Yaptırımları ve Yardım Engellemeleri: RSF’nin kontrol ettiği bölgelerde insani yardım faaliyetleri kısıtlanmış; malzeme yağmalama, erişim engelleri ve izin sorunları nedeniyle birçok insana yardım ulaştırılamadı.
Siyasi Arka Plan ve Bölgesel Etkiler:
Çift Egemenlik Riski: Sudan’da hem ordu destekli hükümet (Port Sudan’da) hem de RSF destekli ‘barış ve birlik hükümeti’ (Tasis) var. Bu durum, ülkenin parçalanma riskini artırıyor.
Uluslararası Tepkiler: BM Güvenlik Konseyi ve Afrika Birliği, sivil altyapılara yönelik saldırılardan "engellenemeyen şiddet" olarak endişe duyuyor. RSF’nin, hava ve lojistik altyapısına yönelik saldırıları kınayan uluslararası açıklamalar yapılıyor.
Cultural Resilience: Jebel Barkal gibi tarihi alanlar, çatışmalara rağmen arkeologlarca savunuluyor; bölge halkına istihdam ve elektrik sağlıyor. Bu kültürel direnç, kimlik ve umut sembolü olarak öne çıkıyor.
Bağımsız ve Şeffaf Soruşturma: İnsan hakları ihlallerinin gerçek boyutunun ortaya çıkarılması için bağımsız uluslararası mekanizmalar gereklidir.
İnsani Erişimin Artırılması: Özellikle Port Sudan, yardım hatları için kritik bir merkezdir; gerekli altyapı ve güvenlik sağlanmalıdır.
Siyasi Çözüm Çabaları: Çift hükümet yapısı, geçici dönemde tek taraflı çözümlerin önüne geçecek şekilde diplomatik baskı ve barış sürecine entegre edilmeli.
0 Comments